Deveti UnderhillFest, Međunarodni festival dugometražnog dokumentarnog filma održan je od 5. do 12. juna 2018. godine u Podgorici.
Misija festivala je postignuta – svako veče teren KK Budućnost u Njegoševom parku u Podgorici je bio prepun, čak je na otvaranju bilo više od 500 posjetilaca – Underhillfest je našao put do autentične publike, od regularnih ljubitelja dokumentarnog filma, preko studenata željnih saznanja o ovom filmskom izrazu, srednjoškolaca, pa do stručne javnosti koja doprinosi kolektivnoj filmskoj edukaciji.
Festival je svečano otvoren u utorak, 5. juna na Terenu KK Budućnost u Njegoševom parku projekcijom filma “Grace Jones: Crveno svjetlo i hljeb” – nesvakidašnji dokumentarac Sofi Fajns o Grejs Džouns. Otvaranju su prisustvovali predstavnici svih crnogorskih medija, a sam događaj prenosili su i regionalni mediji. Na otvaranju su bili brojni poslenici kulturnog i društvenog života Crne Gore. Na 9. UnderhillFestu publika je tih dana mogla da vidi najbolje svjetske i regionalne dokumentarce – prikazano je 18 filmova, a kao i ranijih godina bili su podijeljeni u tri kategorije: međunarodnu, regionalnu i vantakmičarsku. Selektor filmskog programa je, kao i ranijih godina, bio Vuk Perović. U međunarodnoj selekciji, osim filma “Grace Jones: Crveno svjetlo i hljeb”, prikazano je još šest filmova “Beskrajni fudbal” Corneliua Porumboiua, “Prekrasni gubitnici” Arunasa Matelisa, “Rizik” oskarovke Laure Poitras, “Vidim crvene ljude” Bojine Panayotove , “Ukus cementa” Ziada Kalthouma i “Prije nego što se otac vrati” Mari Gulbiani, koji je samo dan ranije imao premijeru na Sheffield Doc/Festu. Osam filmova je bilo u regionalnoj selekciji – “Druga strana svega” Mile Turajlić, “Kada dođu svinje” Biljane Tutorov, “Slatko od ništa” Borisa Mitića, “Život od milijun dolara” Roberta Tomića Zubera, “Družina” Roka Bičeka, “Moj život bez zraka” Bojane Burnać, “Playing Men” Matjaža Ivanišina i “S ljubavlju” Ilije Cvetkovskog. Tri filma je prikazano u vantakmičarskoj selekciji: “Groznica Ferante”, “Neželjene ćerke Crne Gore” Ive Parađanin, kao i film “Vitni: Biti svoja”. Gosti 9.Underhilla bili su Marina Gumzi, producentkinja filma“Playing Men”, protagonist filma “Družina” Matej Rajk, rediteljka Iva Parađanin, rediteljka Bojana Burnać, rediteljka Biljana Tutorov, reditelj Rajko Petrović…
Na 8. UnderhillFestu, 2017.godine, pokrenut je program RAD, radionica za autorke dokumentarnih filmova iz našeg regiona, koji je 2018. godine, na 9. UnderhillFestu, prerastao u CIRCLE, program koji je okupio autorke i producentkinje dokumentarnih filmova iz zemalja Jugoistočne Evrope, koje su uz saradnju sa renomiranim mentorkama imale priliku da razvijaju projekte koji imaju međunarodni potencijal. CIRCLE je imai tri modula. Program su razvili i njime rukovode Biljana Tutorov i Vuk Perović, pod pokroviteljstvom Wake Up Films Novi Sad i UnderhillFest Podgorica. Prvi modulCIRCLE održan je u prostorijama Fondacije Petrović Njegoš u Dvorcu Petrovića u Podgorici, realizovan je uz podršku Filmskog centra Crne Gore, Fondacije Petrović Njegoš i Centra za ženska prava. Ugoščene su eminentne mentorke: Sara Božanić, Jasmina Bašić i Paula Vakaro koji su provele tri dana sa producentkinjama i rediteljkama osam projekata iz Hrvatske, Gruzije, Grčke, Mađarske, Crne Gore, Srbije, Rumunije i Norveške.
U okviru 9. UnderhillFesta, održan je i trodnevni program U FOKUSU, koji je već treću godinu Festival realizovao u saradnji sa Centrom za ženska prava. U okviru ovog programa prikazana su tri filma koja se bave pitanjima feminizma, ljudskih prava i ženskog stvaralaštva. U izbor su ušla tri filma: “I See Red People”, “Vitni: Biti svoja” i “Neželjene kćerke Crne Gore” i prikazani su u Narodnoj biblioteci “Radosav Ljumović”. Nakon svake projekcije organizovane su diskusije o filmovima i načinu na koji se u njima tematizovana problematika manifestuje u našem društvu. Gosti su bili Ana Jaredić – psihološkinja Centra za ženska prava, Maja Raičević – direktorica Centra za ženska prava, Iva Parađanin – autorka filma “Neželjene kćerke Crne Gore”, novinar Duško Vuković i pjesnikinja Slađana Kavarić.
I na 9. UnderhillFestu realizovana je Dokuškola, škola dokumentarnog filma za završne razrede srednje škole. Učenike je sa svijetom dokumentarizma upoznao profesor Rajko Petrović. Učenici podgoričke i danilovgradske gimnazije naučili su osnovne postulate dokumentarizma, a snimili su kratke dokumentarne filmove, koji su prikazani na zatvaranju festivala.
Održan je i koktel u Soul bistrou, u organizaciji Filmskog centra Srbije i UnderhillFesta, u čast dugogodišnje saradnje i tri filma iz Srbije u regionalnoj selekciji ovogodišnjeg festivala. Prisutnima su se obratili Marija Durković-Pitić, predstavnica Filmskog centra iz Srbije i Vuk Perović, umjetnički direktor Underhillfesta. Na koktelu su bili mnogobrojni poslenici kulture.
O nagradama – Maslačak odlučivao je tročlani žiri: producentkinja Miljenka Čogelja (Hrvatska) i reditelji Ivan Salatić (Crna Gora) i Marko Grba Singh (Srbija). Nagrada Maslačak u međunarodnoj selekciji pripao je filmu “Ukus cementa” reditelja Zaida Kalthouma. Nagradu Maslačak u regionalnoj selekciji dobio je film “Playing men” reditelja Matjaža Ivanišina.Specijalno priznanje žirija u regionalnoj selekciji dobio je film “Družina” Roka Bičeka, kao i Nagradu publike.
